DE HARTSLAG VAN DE IJSSEL in samenwerking met VHArch architecten, Bosch en Slabbers landschapsarchitecten ea. in opdracht van Van Oord/GMB
In het kader van Ruimte voor de Rivier wordt op initiatief van het Waterschap Vallei en Veluwe de komende jaren tussen Veessen en Wapenveld een hoogwatergeul aangelegd. Dit is een ‘droge’ bedding met een lengte van 8 kilometer die bij extreem hoog water op de IJssel (naar verwachting eens in een mensenleven) met de rivier mee zal stromen. VHArch was in de aannemerscombinatie Van Oord/GMB verantwoordelijk voor de bouwkundige ‘kunstwerken’ zoals de inlaat, de bruggen en de pijlers, enkele stuwen en gemalen etc…., Bosch en Slabbers voor de landschappelijke inpassing. VHArch heeft mij gevraagd om vanuit de kunst bij te dragen aan deze ontwerpopgave. Naast het inbrengen van diverse ontwerp suggesties tav oa de vormgeving van de pijlers en het maken van een groot aantal artist-impressions van de ‘kunstwerken’, heb ik het kunstwerk DE HARTLAG VAN DE IJSSEL voorgesteld. Onder de brug, waar het gras niet groeit, ontstaat in samenwerking met de omwonenden een langgerekt kunstwerk dat in de loop van jaren stap voor stap kan uitgroeien.
In februari 1995 reikte het water van de IJssel tot de kruinen van de dijken. Dit historische feit vormde het startsein voor een nieuwe manier van denken over hoogwaterveiligheid. Het kunstwerk ‘De Hartslag van de IJssel’ verbeeldt dit verhaal van oorzaak en gevolg van het ‘Ruimte voor de Rivier’- beleid en van de Hoogwatergeul Veessen-Wapenveld in het bijzonder. Elke drie jaar worden de waterpeilen van de IJssel van die voorgaande 3 jaren onder het volgende brugsegment aan de ‘Hartslag van de IJssel’ toegevoegd. Bij de oplevering van de brug in 2015 worden de eerste ‘20 jaren’ gevuld met meetpunten. Deze meetpunten bestaan uit ovale ‘druppels’ van hoogglanzend RVS. In de donkere ruimte onder de brug fonkelt het ritme van de rivier je tegemoet. Het duurt ongeveer een ‘mensenleven’ om dit kunstwerk af te ronden, dan is het 780 meter lang. De kans is dus zeer groot dat het meestromen van de Hoogwatergeul minstens één keer in het kunstwerk wordt geregistreerd! ‘De Hartslag’ laat op een sobere en ingetogen wijze het verloop van de tijd zien aan de hand van het ritme van de rivier. Functionaliteit en kunst gaan goed samen; de donkere plek onder de brug krijgt betekenis, ook al stroomt er in de meeste tijd geen water.
ontwerp; voorjaar 2013