Author Archives: pauldekort

WATER•SCHEIDING

Posted on by

WATER•SCHEIDING
Opdracht; Gemeente Veenendaal

Veenendaal ontwikkelt in het oostelijke deel van de gemeente de wijk Veenderij. Onderdeel van de stedenbouwkundige structuur is een driehoekige vijver.
De driehoek van de vijver markeert het draaipunt in de oude verkavelingstructuur die voortkomt uit twee watersystemen die hier samenvloeien, enerzijds vanuit de Utrechtse heuvelrug en anderzijds vanuit het de Veluwe massief.
De titel refereert ook aan de harde scheiding tussen het Waterplein en de vijver, twee werelden die door middel van de vlondersteiger met elkaar worden wordt verbonden.
De lijn van de vlondersteiger vindt in de vijver zijn pendant in een lijnen compositie bestaand uit vissenbossen, onderwater struweel van wilgen snoeihout waar vissen kunnen schuilen en paaien en vogels kunnen nestelen
De omarming van de vlondersteiger met de vissenbossen verbeeldt de verstrengeling van de mens met de vogels, de vissen, het onderwater leven.

Uitvoering; voorjaar 2024

EX SITU • IN SITU

Posted on by

EX SITU • IN SITU  van z’n plaats op z’n plek
Maximapark, Leidsche Rijn, Utrecht
Onder het Domplein liggen de resten van een 2000 jaar oud Romeins fort. Het Romeinse rijk viel en het fort stortte in.
De resten werden hergebruikt: daarmee werd de Heilig Kruiskapel gebouwd.
Waar deze Kruiskapel stond, verrees in de Middeleeuwen de gotische Domkerk. Maar tijdens een zware storm in 1674 stortte het middenschip in.
De brokstukken lagen nog anderhalve eeuw tussen de toren en het koor. Daar ligt nu het Domplein.
Op het Domplein werden in het midden van de 20e eeuw platanen geplant. In hun wortels namen deze bomen de sporen op van de rijke geschiedenis van deze plek. Zes van deze platanen moesten plaatsmaken voor de bouw van DOMunder onder het Domplein.
In 2013 zijn de platanen herplant in het Maximapark, als archeologisch monument ‘ex situ’.
Samen vormen de bomen een kruis als verwijzing naar de Heilig Kruiskapel.
De archeologie in hun wortels verbindt de historische stad met haar moderne uitbreiding. De gotische ornamenten zijn overgebleven na de renovatie van de Domtoren. Samen met de platanen hebben zij in 2023 hun plek hervonden hier in het Máximapark. Een ode aan behoud van natuur, historie en materiaal.

Initiatief: Brokkenmákers, Stichting DdM en Stichting Vrienden van het Máximapark.
Mogelijk gemaakt door: BPD Cultuurfonds, Ondernemersfonds Utrecht, Het Initiatievenfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, K.F. Hein Fonds, Fentener van Vlissingen Fonds, Stichting Elise Mathilde Fonds, Carel Nengerman Fonds, Stitu.
Kunst in de openbare ruimte Utrecht

ANDERZIJDSA67

Posted on by

Opdrachtgever: Kunstloc Brabant, Staatsbosbeheer, Stimuleringsfonds Creatieve Industrie
Ism; Feddes Olthof,  Altenburg & Wymenga,  TNO, Willems, Sunrock,, Yksi connect, Karlijn Kerstens (stagiair WUR)

Er zijn van die snelwegpassages waar je je vooraf op kunt verheugen, waarvoor je misschien zelfs even omrijdt…
Zo’n passage willen wij veroorzaken met AnderzijdsA67: ‘anderhalve minuut aan schoonheid en verwondering langs de A67’ (=2,5km bij 100km/uur)

Anders dan reguliere geluidsschermen omvat het ontwerp van AnderzijdsA67 een brede uitsnede waarin bermzone, geluidskunstwerk en landschap een integrale samenwerking aangaan.
De spiegelwand als geluidsscherm met rijk beplante bermzone, biedt de automobilist op de A67 een spectaculaire landschappelijke ervaring tijdens de passage en levert tegelijk een geluidsreductie van 15 dB.
Het geluidskunstwerk bestaat uit een modulaire constructie van duurzame materialen. De dakconstructie ondersteunt 3 ha zonnepanelen waar zo’n 4,5 MW duurzame energie wordt opgewekt. Een infiltratiesysteem maakt het mogelijk zo’n 18.000 m3 regenwater per jaar op te vangen en daarmee verdroging van de heide en agrarische velden tegen te gaan. Ecologische kwaliteit wordt gerealiseerd door de integratie van nest- en foerageermogelijkheden in en rond het kunstwerk en door de biodiversiteit in het omliggende (hei, ven, veld en bos) landschap te versterken.


Eind 2022 is door 8 wethouders van 8 gemeentes langs snelweg A67 het manifest klimaatcorridor A67 ondertekend,
AnderzijdsA67 is hierbij voortrekker en aanjager.

ZICHT•RELATIE

Posted on by

ZICHT • RELATIE
Redoute Revensweert | Redoute Ossenwaard | Redoute Carvium Novum | Redoute Geuzenwaard |
Deze vier uitkijkheuvels of ‘kiekovers’ herinneren op eigentijdse wijze aan redoutes of wachttorens uit de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Die wachttorens maakte deel uit van de Mauritslinie: de linie van vestingen, schansen en redoutes die prins Maurits van Oranje had laten aanleggen langs de grote rivieren. De prins maakte dankbaar gebruik van het rivierwater om het kwetsbare hart van de Republiek te beschermen als het veldleger ver van huis opereerde. De Mauritslinie kon worden versterkt door gebieden aan de zuid- en oostkant ervan onder water te zetten.

De uitkijkheuvels hebben een piramidale vorm die zich steeds voegt naar de landschappelijk situatie. Als een kompas wijzen de ribben van de piramides naar de 4 windrichtingen. Een vierkante meidoorn vluchthaag is steeds 45˚ gedraaid ten opzichte van de basis van de piramide. Op de top staan geometrische zitobjecten met in relief gedichten die verhalen over de geschiedenis en de toekomst van de verschillende locaties. De redoutes liggen onderling telkens op zichtafstand.

De uitkijkheuvels staan symbool voor de beslissende rol van de rivieren – het water – in de strijd voor de Nederlandse vrijheid. De creativiteit waarmee daarbij het water werd benut kan inspiratie zijn in een tijd dat we weer vindingrijk moeten leren omgaan met water om een nieuwe vijand het hoofd te bieden: de klimaatverandering.

Uitgevoerd van 2015 tot en met 2020
Opdrachtgever; Gemeente Zevenaar/ Lobith
Advies; Ferdinand van Hemmen. Gedichten; Rien van de Heuvel

KUNST OVER LANDSCHAP OVER KUNST

Posted on by

KUNST OVER LANDSCHAP OVER KUNST
Expositie van 20-10 tot 10-12-2019 in ACEC Apeldoorn
Show Case II is de 2e editie in een serie thema exposities over kunst in de publieke editie waarin kunst in relatie tot het landschap centraal wordt gesteld. 

Als curator heb ik een concept aangeleverd waarbinnen een vijftal kunstenaars is uitgenodigd met een werk bij te dragen aan deze expositie; Jeroen van Westen en Anne Ausloos, Birthe Leemeijer, Bram Kuypers, herman de vries en ikzelf.
Landschapskunst is; kunst -in, met en over- het landschap; de materialen en de verhalen die het landschap biedt zijn voor deze kunstenaars ‘grondstof’ voor hun kunst.
Het landschap is een onlosmakelijk onderdeel van de kunstwerken, de kunstwerken zijn onbestaanbaar zonder het landschap.
Wat de vijf kunstenaars bindt is hun respect en ontzag voor het landschap.
‘Uiteindelijk heb ik maar één opdrachtgever, en dat is het landschap zelf’ (Jeroen van Westen)

Klik HIER een fotoverslag en teksten over de kunstenaars, de kunstwerken en het openingswoord van Kester Freriks.

 

14 BRUGGEN VOOR HOUTHAVEN / ERIDANOS

Posted on by

14 BRUGGEN VOOR HOUTHAVEN en ERIDANOS
In samenwerking met Verburg Hoogendijk Architekten en Parklaan Landschapsarchitecten in opdracht van gemeente Amsterdam
Brug nr.276 uit 1930 van architect Piet Kramer overspande de Oostertoegang vlak bij het Centraal Station in Amsterdam, maar moest in het begin van deze eeuw wijken voor de aanleg van de IJtram. De herbouw van deze brug als Gevlebrug in Houthaven legt de verbinding tussen de architectuur van de Spaarndammerbuurt en het functionaliteit van het post-industriële Houthaven. Voor ons is hiermee de toon gezet; de 14 nieuw te bouwen bruggen voor Houthaven moeten een sobere functionaliteit koppelen aan een stijlvolle vormgeving met oog voor detail, materialiteit, intimiteit en sfeer.
Geinspireerd op de typologie van de klassieke Kramerbruggen maken we ornamenten op de koppen van de pijlers.
ERIDANOS (Barnsteenrivier) is de mythologische benaming van een rivier die vroeger in het gebied van de huidige Oostzee. Barnsteen is gefossiliseerd hars dat miljoenen jaren geleden uit de stammen van naaldbomen is ‘gebloed’. De naaldbomen groeiden met name in het gebied rond de Oostzee en de Baltische Zee. Het is heel goed denkbaar dat tijdens de ijstijd barnsteentjes met het oprukkende landijs vanuit het Oostzeegebied naar het zuidwesten zijn verplaatst. De begrenzing van het landijs liep destijds tot de lijn Haarlem-Nijmegen, het landijs moet ter hoogte van Amsterdam ook stukjes barnsteen in de bodem hebben afgezet.
Massief glazen objecten geproduceerd door glasatelier Tetterode te Amsterdam, op de koppen van de pijlers roepen de associatie op met ijs, met permafrost. In sommige objecten zitten barnsteenkleurige objectjes ingekapseld in het massieve glas, als verwijzing naar het gefossiliseerde hars dat ooit uit de prehistorische naaldbomen is gebloed.
HIER een link naar het presentatieboekje over dit project.

NEERSLAG

Posted on by

NEERSLAG
Inzending voor de IJSSELBIENNALE editie 2017
Het thema van IJsselbiënnale 2017 was ‘klimatologische veranderingen’.

Klimaatverandering merken wij hier in Nederland met name door veranderingen in de aard en hoeveelheid neerslag, heel veel in één keer of juist langdurige droogte.
Ons landschap is op een natuurlijke manier gevormd door eerdere (natuurlijk veroorzaakte) klimaatveranderingen, de ijstijden. Neerslag in al haar verschijningsvormen is daarbij steeds de vormgevende kracht van het landschap, met de stuwwallen, glaciale bekkens, de rivierdelta, rivierduinen, komgronden en doorbraakgaten. De huidige klimaatverandering wordt toegeschreven aan menselijke invloeden. De hoogwatergeul in de IJsselvallei is (een van onze) een reactie(s) op deze klimaatverandering en is een ingrijpende landschappelijke verandering eveneens door ons handelen ontstaan.

De IJsselbiennale valt samen met de zomermaanden, de periode waarin we de effecten van de klimaatverandering het sterkst lijken te merken. Het regent heviger en met grotere hoeveelheden ineens, de temperatuur kent extremen en de verwachting is dat we ook langere periodes van droogte gaan krijgen zoals in de zomer van 2018.

De Kromme Kolk vormt samen met het restant van de Werverdijk hét pièce de résistance van de Hoogwatergeul Veessen Wapenveld. Als ‘wakend oog’ stuurt ze onze blik in zuidelijke richting en toont in één oogopslag hoe de IJsselvallei ligt ingesloten tussen de stuwwallen van de Veluwe en Salland. In dezelfde blikrichting zien we de hoogwatergeul Veessen Wapenveld tussen twee dijken ingeklemd.

Een vlakke, ondiepe stalen schaal drijft als een stip op het water van de Kromme Kolk. Regenwater wordt opgevangen, geleidelijk vult de schaal zich met neerslag totdat hij overstroomt. Bij langere droogtes verdampt het water en slinkt de waterspiegel in de schaal. Een enkele keer valt hij volledig droog. Onder invloed van in het water aanwezig sediment in combinatie met roestvorming op het staal zal het zich terugtrekkende water grafische patronen en concentrische lijntekeningen vormen.

TIJD-SCHAAL

Posted on by

TIJD-SCHAAL
Een visie op de vraag ‘Wat is de Terp Fan de Takomst’ door het dorpje Blije, Friesland

Klimatologische schommelingen en de geologische veranderingen die daar het gevolg van zijn, tekenen zich af op een ruimte- en tijdschaal die ver buiten onze directe waarneming ligt. Dit betekent dat wij geen directe oorzaak-gevolg relate ervaren tussen onze dagelijkse handelingen en beslissingen en het effect daarvan op bijvoorbeeld het klimaat en de biodiversiteit. Wetenschappelijke modellen en proeven maken vaak gebruik van variabelen in schaal, waardoor de zeer geleidelijke ontwikkelingen en veranderingen ineens wel zichtbaar worden binnen onze directe ervaring van ruimte en tijd. Patronen die ontstaan onder invloed van morfodynamische krachten zijn op de schaal van één meter vrijwel identiek aan de patronen op een schaal van honderden tot duizenden kilometers. Dit verschijnsel heet schaalinvariantie.
In de overgangszone tussen land en water in het landaanwinningsgebied Noorderleeg gelden de wetten van de schaalinvariantie in optima forma.

Glijdend en glibberend over de sliblagen zien we direct onder onze voeten de kleine ophopingen van sediment, droogtescheurtjes in de kleilagen, erosiespoortjes van prielen en slenkjes. Morfodynamische processen die zich voor doen binnen tijdsbestekken van dagen tot slechts enkele weken en intussen prachtige miniatuur kwelderlandschapjes achterlaten. In het klein zijn deze landschapjes nauwelijks te onderscheiden van de estuaria en rivierdelta’s met de omvang van een continent gefotografeerd vanuit een spaceshuttle.
Met een beetje verbeeldingskracht zijn deze slenken en prielen immense rivierdelta’s en estuaria in tijdschalen die zich uitstrekken over vele eeuwen en millennia.

‘Iedere vloed is een klimatologische zeespiegelstijging, iedere winter is een ijstijd, iedere kreek een majestueuze rivier’

Presentatie 2017
Meer informatie over deze visie vindt u HIER

METEN MET MENSELIJKE MATEN

Posted on by

METEN MET MENSELIJKE MATEN
In opdracht van de gemeente Heerhugowaard

Sinds de klassieke oudheid tot de invoering van de meter, de kilometer en de hectare in 1816, vormde het menselijk lichaam de ‘maat der dingen’.  Afstanden en oppervlaktes werden uitgedrukt in ‘voeten’, ‘ellen’, ‘duimen’ en ‘roeden’.  Eén ‘voet’ mat ongeveer 30 cm en een ‘roede’ was 12 voet. Een ‘morgen’ betrof een stuk grond dat de boer in één ochtend kon ploegen, een afstand drukte men uit in ‘zoveel uren gaans’. Zuiver lichamelijke ervaringen van ruimte en tijd in het landschap.

Rond 1630 is polder Heer-Huygen-Waert drooggelegd en van meet af aan vormt de Middenweg de centrale as van Heerhugowaard. Deze kaarsrechte lijn in de polder vormde de liniaal en meetlat waarlangs de 17e eeuwse landmeter de kavels, de sloten en bezittingen kon opmeten, steeds in ‘roeden’, ‘voeten’ en ‘morgens’.
De ‘voet’ als maateenheid passen we nog steeds toe als we iets ‘uitpassen’. De ‘roede’ als maateenheid kennen we bijna niet meer, maar het mooie toeval wil dat een fietser bij één rondgang van het fietspedaal ongeveer 12 voet, dus één roede, ofwel 3,70 meter aflegt.
Omdat de Middenweg fietsstraat is geworden past het heel mooi om de ‘roede’ als verouderde eenheid om te dopen tot de 21e eeuwse ‘pedaal’, een nieuwe standaard speciaal voor de fietsende gebruiker van de Middenweg-Zuid.

Uitvoering 2019
Dit kunstwerk is mede mogelijk gemaakt met financiële steun van het Mondriaanfonds.
Voor meer informatie; METEN MET MENSELIJKE MATEN.pdf
HIER is een film te zien van ’the making of’…

AVANT LA LETTRE ‘Y’

Posted on by

AVANT LA LETTRE ‘Y’ Bijdrage aan ‘Art expedition INTO NATURE‘ editie 2016
Aanleiding voor voor dit project is het voornemen van GAE (Groningen Airport Eelde) om het gebied rond de start- en landingsbanen in te richten als een zonneakker.

Door het gras in de contouren van de start- en landingsbanen te maaien wordt door de toevallige ligging en oriëntatie van de start- en landingsbanen de vijfentwintigste letter van het alfabet ‘Y’  op het aardoppervlak getekend. In een internationale context wordt de letter ‘Y’ uitgesproken als ‘waai’… ‘WHY’, de -waarom-vraag- die vooraf gaat aan alle kennis en vooruitgang. De vraag die ieder kind in de mond bestorven ligt. Nu wordt die kernachtige vraag door het landschap zelf gesteld.

Maar vooral gaat de ‘Y’ vooraf aan de ‘Z’, de laatste letter van het alfabet.
‘Avant la Lettre’ betekent; ‘alvorens er sprake is van’ …van wat? …van zonnepanelen op een luchthaven? …van energielandschappen in het algemeen? in Nederland? Alvorens er sprake is van eindelijk een echte energietransitie?

In een ‘choreografie voor de maaimachine’ werd eind/ mei begin juni 2016 het gras rond de grijze startbanen in parallelle banen gemaaid. Het laagstaande ochtend – of avondlicht strijkt over het aardoppervlak en maakt de tekening ‘af’. Aerophoto Eelde heeft deze gigantische tekening op het aardoppervlak bij de juiste lichtval vanuit de lucht vastgelegd.
In de traditie van de ‘klassieke’ Landart vormt de fotografische weerslag van dit project het eindproduct. Een foto van 3×4 meter is tijdens INTO NATURE 2016 geëxposeerd in de vertrekhal van GAE en als drieluik gecombineerd met even grote foto’s met de illustere voorbeelden uit de Landart Canceled Crop (Finsterwolde 1969) van Dennis Oppenheim en Broken Circle and Spiral Hill van Robert Smithson (Emmen 1971).

Posted in Niet gecategoriseerd